کود NPK در دسته کودهای شیمیایی قرارگرفته و از برترین ترکیبات این حوزه بهره میبرد. گیاهان برای حیات و بقا به ریزمغذیها و درشت مغذیها در کنار هم نیاز دارند. کود NPK حاوی درشت مغذیهای موردنیاز برای تأمین آتیه گیاهان است. بدین ترتیب از مهمترین عناصر برای گیاهان آپارتمانی و کشت و زرعهای وسیع در مزارع و باغات محسوب میشود. کمبود مواد مغذی موجود در کود NPK میتواند، صدمات جبرانناپذیری را به پیکره گیاهان وارد سازد. به همین دلیل کشاورزان حرفهای حتماً به شناخت نوع مرغوب و تهیه حجم کافی از این کود برای ارتقا سطح کشت و کفیت برداشت میپردازند. در این مطلب بهتمامی جنبههای کود NPK پرداختهایم تا اطلاعات شمارا بابت این محصول ضروری فعالان حوزه کشاورزی تقویت کنیم.
کود NPK چیست؟
کودها در سه دسته نیتروژندار، فسفردار و پتاسیمدار عرضه میشوند که هرکدام میتوانند، مزایای شگرفی را برای گیاهان به ارمغان آورند. بهمنظور بهرهوری بیشتر و استفاده از این عناصر بهصورت همزمان کود NPK را به نسبتهای مشخص از این عناصر غنی ساخته و بهترین نوع کود شیمیایی را با خواصی حیرتآور پدید میآورند. از این کود به دلیل بهرهمندی از تمامی عناصر ضروری گیاهان میتوان در مراحل مختلف بذرپاشی، جوانهزنی، برگ دهی، میوه دهی و تقویت زمین برای کشت مرحله بعدی بدون محدودیت استفاده نمود.
انواع کود NPK
بسته به اینکه چه مقدار از عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در کود NPK وجود دارد، انواع مختلفی از این کود در بازار فروش موجود است. بدین ترتیب برای آنکه خریداران بهتر از ماهیت درونی کود مطلع شوند، انواع این کود را با گریدها و شمارههای مختلف عرضه میکنند. برای خرید نوع مناسب فقط کافی است، رقم روی بستهبندی را بررسی نمایید تا به نمونه باب میلتان دستیابید. دقت داشته باشید، رقم اول بیانگر درصد نیتروژن، رقم دوم فسفر و رقم سوم پتاسیم است. این عددگذاری کمک میکند تا کود را بر اساس اثرگذاریاش انتخاب و نتیجه مطلوب را دریافت نماییم. بر طبق آنچه گفتیم در حال حاضر پرمصرفترین انواع کود NPK را میتوان در این فهرست جای داد.
NPK 20 20 20 | NPK 10 52 10 |
NPK 30 5 15 | NPK 38 11 3 |
NPK 6 6 30 | NPK 10 5 20 |
NPK 36 12 12 | NPK 18 18 18 |
NPK 15 5 30 | NPK 10 10 40 |
NPK 30 10 10 | NPK 20 6 22 |
NPK 10 10 30 | NPK 20 15 15 |
بررسی خواص انواع مختلف کود NPK
کود NPK خواص بسیاری دارد که همگی آنها را به دلیل ساختار ویژه و منحصربهفردش به ارث برده است. تمامی کشاورزانی که تا حدی به این خواص پی بردهاند، حتماً این مدل را با دیگر کودهای شیمیایی رایج جایگزین میکنند تا نتیجهای فراتر از انتظار را دریافت نمایند. باهم مهمترین این خواص را بررسی میکنیم:
- حلالیت بالا:
تمامی انواع مدلهای کود NPK در آب سرد بهراحتی حلشده و درصد جذب بالایی را برای گیاه فراهم میسازند. کمتر کود شیمیایی است که در پایههای مختلف خود چنین خاصیت تحسینبرانگیزی را ارائه نماید.
- امکان استفاده بهصورت ترکیبی:
کود NPK را بهراحتی میتوان بهعنوان یک تغذیه اصولی بهصورت تکی در اختیار گیاه قرارداد یا آن را بدون نگرانی از آثار سوء با دیگر کودها ترکیب و به گیاه عرضه نمود. دیگر کودهای رایج عرصه صنعت کشاورزی از ارائه چنین قابلیت سودمندی بیبهره هستند.
- کودی کامل:
وجود عناصر سهگانه به این کود توانایی بالایی در تغذیه و تقویت گیاهان بدان داده است. بدین ترتیب اغلب گیاهان فقط با کود NPK به تکامل کامل میرسند و نیازی به کودهای تکمیلی دیگری ندارند.
- مناسب برای انواع گیاهان:
کمتر گیاهی است که نتواند از خواص این کود در رشد و بالندگی خود استفاده نماید. فقط باید نوع مناسب این کود را بسته به شرایط گیاه و زمین زراعی انتخاب نمایید. برای مثال نوع با فسفر بیشتر برای تحریک گلدهی و نوعی با پتاسیم بیشتر برای افزایش مقاومت گیاه در برابر بیماری استفاده میشود.
- حفظ جمعیت باکتریهای مفید خاک:
کود NPK در مقایسه با کودهای دیگر که سبب مرگ باکتریهای مفید خاک شده، باعث افزایش فعالیتهای باکتریهای کیفی خاک میشود. افزایش فراوانی نسبی جمعیت باکتریهای مفید، بهبود عملکرد دانه و زیستتوده در گیاه از خواص منحصربهفرد این کود است.
- قیمت بهصرفه:
با بررسی و مقایسه قیمت کود NPK به نسبت عناصر سازنده، مهم و حیاتی موجود در کود، آن را بهصرفهتر از دیگر نمونههای رایج در صنعت کشت و زرع مییابیم. بدین ترتیب کیفیت بالا، قیمت مناسب و عدم نیاز به استفاده در دفعات مکرر این کود را بهصرفه ساخته است.
کاربردهای کود NPK برای گیاهان و درختان
کود NPK بسیار سودمند و خرید آن میتواند، ثمرات عالی برای بسیاری از محصولات داشته باشد. از این کود بدون محدودیت میتوان برای انواع درختان، بوتههای مزارع و گلهای آپارتمانی استفاده نمود و طراوت، نشاط و سرزندگی فراوان آنها را بعینه مشاهده کرد. از عمده گیاهان متنوع که میتوان برای آنها از NPK استفاده کرد به برخی از مهمترینشان اشاره میکنیم:
- درخت گردو: از کود NPK در چالکود زمستانی و در زمان گلدهی باهدف افزایش کیفیت محصول درخت گردو باید استفاده نمود. افزایش کیفیت محصول و تأثیر مثبت بر درخت از فواید این کود برای این درخت است.
- بوته زعفران: نوع مناسب کود را پس از آنالیز خاک انتخاب و در زمان آبیاری به بوته زعفران تزریق نمایید. مصرف بهصورت محلولپاشی در اوایل اسفند و پس از برداشت گل رایج است و سبب تأمین درشت مغذیهای خاک میشود.
- درخت انگور: درخت انگور نیز از رایجترین درختانی است که برای حیات و بقای خود به خدمات کود NPK نیاز مبرم دارد. آمادگی بیشتر برای باروری، درشت شدن میوه، رنگ دهی خوب و طعم عالی را به کمک این کود برای انگورهای خود پدیدآورید.
- بوته خیار: از دیگر کاربردهای کود NPK میتوان برای بوتههای خیار نیز نام برد. این کود را بهمحض انتقال نشاء به زمین و فعال شدن رشد گیاه استفاده نمایید. از انواع مختلف این کود باید در مراحل گلدهی، باردهی و میوه دهی استفاده نمود تا نتیجه مناسبی دریافت نمایید.
- درخت انار: با این کود میتوان برنامه غذایی درخت انار را تکمیل و شکوفایی گیاه را در بهار تضمین نمود. البته با افزودن این کود به خاک درخت انار، در رنگپذیری بیشتر میوههای آن نیز تأثیر فراوانی خواهید گذاشت.
- گل ارکیده: گل ارکیده از گیاهان بسیار حساس به کود است. به همین دلیل برای دریافت نتایج مثبت از رقیقترین حالت کود NPK استفاده میکنند. این کود تأثیر چشمگیری در رشد و گلدهی گیاه ارکیده داشته و نشاط و شادمانی آن را دوچندان میسازد.
- درخت نخل: درخت نخل نیز از نمونههایی است که در روال رشد و بالندگی خود به کود NPK نیاز مبرم دارد. این کود برای نخلهای میوهای و زینتی مناسب بوده و توانایی دفع قارچ، آفت و بیماری را از بستر این درختان دارد.
نحوه مصرف و استفاده از کود NPK
کود NPK قابلیت جذب از طریق برگ و ریشه را بهصورت همزمان دارد. بدین ترتیب کشاورزان برای استفاده از آن هیچگونه محدودیتی ندارند. بدین ترتیب کشاورزان برحسب نیاز، بررسی شرایط زمین زراعی، شناخت ساختار و مواد تشکیلدهنده کود و ارزیابی نیازهای خاک میتوانند، از میان روشهای کوددهی توسط آبیاری، محلولپاشی، چالکود یا پاشش کریستالها در سطح زمین، کود را در اختیار گیاهان خود قرار دهند.
بااینوجود انواع کود NPK روشهای مصرف منحصر به خود رادارند که نتیجه حداکثری را ایجاد میکنند که بر روی بستهبندی کود درجشده است. پس قبل از استفاده ابتدا مشخصات و نحوه مصرف کود را مطالعه و سپس بر اساس آن کود را به خاک تزریق نمایید. از نحوه مصرف مناسب که بگذریم زمان استفاده نیز بسیار مهم است. عدم توجه به این زمان سبب اختلال درروند رشد گیاه و ناکارآمدی کود میشود. این نکته برای کشاورزان حرفهای دارای چندین هکتار زیر کشت بسیار مهم است.
راهنمای خرید کود NPK مناسب
باوجود تنوع بالایی که در میان انواع مختلف کود NPK وجود دارد، تهیه نمونهای مناسب با شرایط گیاهانمان کاری تخصصی است. ولی با رعایت چند نکته میتوان بهترین نوع کود را گزینش نمود و از آن هرچه انتظار داریم، دریافت کرد. برخی از نکات مهم در خرید کود NPK را برایتان برمیشماریم.
- انتخاب کود NPK با فسفر بیشتر بهمنظور افزایش میوه دهی گیاه
- برای رشد کیفی و کمی برگهای سبز گیاهان خرید کودی دارای نیتروژن بیشتر
- کودها با پتاسیم بیشتر مناسب افزایش مقاومت گیاهان در برابر سرما و عوامل جوی
- بهبود ریشه، ساختار سلولی گیاه و ساقهها به کمک کود با مقادیر پتاسیم بیشتر
- استفاده محدود بهیکبار در صورت انتخاب کودی با مقادیر مساوی از عناصر
- استفاده از فرمول برطرفکننده نیاز گیاه در زمان انتخاب روش کوددهی
بهترین کود NPK
با توجه به اینکه کود سه بیست یا NPK 20 20 20 یک تقویتکننده کامل محسوب شده و سه عنصر رشد گیاه را بهصورت همزمان دارد، بهترین نوع این کود بهحساب میآید. کود NPK 20 20 20 مستقیماً نیازهای گیاهان شمارا هدف قرار داده و به برطرف سازی آنها میپردازد.
مزایای کود NPK
برای آنکه بهتر با مزایای کود NPK آشنا شوید باید بهصورت مجزا مزیتهای هر یک از انواع این کود را موردبررسی قرار دهید. بدین ترتیب بهتر میتوانید با مزایای کود NPK و معجزات شگرف آن درزمینۀ حاصلخیزی خاک آگاه شوید. در این بخش به مزیتهای برخی از شاخصترین انواع این کود اشاره میکنیم تا بهطورکلی از کیفیت بالای این کود آگاه شوید.
-
مزایای کود NPK 20 20 20:
کود NPK سه بیست به دلیل بهرهمندی از تمامی عناصر مهم به یک نسبت، پرمصرفترین و متعادلترین نوع کود بوده که برای تمامی بخشهای چرخه زندگی گیاهان مناسب است. افزایش سبزینگی، حلالیت کامل در آب، قدرت جذب بالا، گلدهی و باردهی بیشتر از مهمترین مزایای این کود است.
-
مزایای کود NPK 10 52 10:
این نوع کود بانام فسفر بالا با تأثیر بر قدرت گلدهی و رشد زایشی توانسته، برای کشاورزانی که به رشد ریشه، رفع نامنظمی فرایند گلدهی و تشکیل مناسب میوه اهمیت میدهند، سودمند باشد. 52% فسفر سبب شده بتوان، این کود را برای تأمین نیازهای گیاه به عناصر ماکرو استفاده نمود.
-
مزایای کود NPK 36 12 12:
قابلیت انحلال 100% در آب، مناسب برای آبیاری غرق آبی و قطرهای، جذب سریع، افزایش رنگپذیری و ارتقا مقاومت گیاه در برابر سرما و خشکی از مزایای این نوع کود میباشد. 36% پتاسیم توانسته این اثرات مثبت را در این کود ایجاد نماید.
-
مزایای کود NPK 30 5 15:
متخصصان صنعت کشاورزی در کود NPK مقادیر بالای 30% پتاسیم را گنجاندهاند تا به کمک این کود ریشه دهی گیاه، انحلالپذیری، تنظیم فتوسنتز و ضخیم شده دیواره سلولی را برای گیاهان افزایش دهند. بدین ترتیب با این کود بهبود کیفیت میوه و اندامهای سبز و هوایی گیاه را دریافت خواهید کرد.
-
مزایای کود NPK 38 11 3:
انتقال سریع کربوهیدراتها و محصولات سنتزی، رشد زایشی گیاه و کیفیت میوهها، برگ، ساقه و ریشه از خواص کود NPK 38 11 3 است. خرید این کود به دلیل مزایا عالی برای گیاهان مقرونبهصرفه میباشد.
-
مزایای کود NPK 18 18 18:
برای رشد سریع گیاه و مراقبت از کاشت بذر و جوانه زدن بهینه میتوان از این کود بهره برد. اغلب از این کود برای رشد سریع و تحریک رویش گیاهانی مانند کاکتوس و درختان باغی و افزایش مقاومت در برابر آفتها استفاده میشود.
معایب و عوارض کود NPK
ادعا میشود، عوارض کود NPK برای انسان و حیوانات بهمراتب از دیگر کودهای شیمیایی کمتر است. ولی با مصرف بیرویه، حجم قابل قبولی از عناصر این کود به آب و محیطزیست بشر واردشده که این فرآیند صدمات جبرانناپذیری را به دنبال دارد. آب حاوی نیترات احتمال بروز سرطان، اختلال در کارکرد غدد تیروئید، ناراحتیهای خونی و مواد غذایی دارای فسفر شیمیایی بروز بیماریهای کلیوی و پوکی استخوان را به همراه خواهند داشت. به همین دلیل کشاورزان را به مصرف مجاز این کود توصیه میکنند تا از عوارض آن بر خاک و آب اجتناب نمایند. البته گاهی انتخاب نوع نامناسب نیز برای گیاه آسیبزا است. برای مثال کود NPK 20 20 20 برای کاکتوس سم بوده و موجب سوختن برگهای گیاه میشود، اما برای گیاه گوجهفرنگی اکسیری شفابخش است. به همین دلیل در زمان انتخاب استفاده از مشاوره متخصصان بسیار ضروری است.
خرید کود NPK
شما اگر باغدار، کشاورز، گلخانهدار یا یک فرد عادی با یک سری گلهای آپارتمانی هستید، خرید کود NPK میتواند، نقش بسیار پررنگی در تقویت، مدیریت و بهسازی تمامی نمونههای گیاهی شما داشته باشد. شما میتوانید این کود را در انواع پودر، کریستال (گرانوله) و مایع خریداری نموده و در حجم مورد تأیید مصرف نمایید.
قیمت کود NPK
قیمت کود NPK بهمانند تمامی کودهای شیمیایی دیگر بسته به برند (خارجی یا ایرانی)، حجم خرید، کیفیت فروشگاه عرضهکننده و نوع محصول (جامد یا مایع) بسیار متغیر است. البته مؤلفههای دیگری مانند مقدار عناصر مفید موجود در کود، کیفیت کود و ترکیبات آن نیز از دیگر فاکتورهای تأثیرگذار بر قیمت محسوب میشوند. بدین ترتیب آنالیز خاک، دریافت نیاز گیاه و بررسی قیمت محصولات متنوع قبل از خرید، شمارا به نمونهای مناسبتر و اقتصادیتر میرساند.
مشاوره تخصصی خرید انواع کود NPK توسط کیمیا کشت
خرید بهترین کود NPK نیاز به بررسیها و ارزیابیهای بسیاری دارد. علاوه بر اینکه احتمال انتخاب نادرست وجود دارد، درصد خرید محصولاتی تقلبی با مارک جعلی نیز بر چالشهای این عرصه میافزاید. به همین دلیل یافتن و اعتماد نمودن به فروشگاههای مورد تأیید، بسیار مهم و ضروری است. تیم متخصص کیمیاکشت با بهرهگیری از دانش روز و تجربه گسترده در این زمینه، همراه شما است تا بهترین انتخابها را برایتان رقم بزند. پس بهتر است قبل از هر اقدامی ابتدا با کارشناسان این مجموعه مشورت نموده و سپس به انتخاب یک محصول بپردازید.
سؤالات متداول:
1. زمان مناسب برای کوددهی توسط کود NPK چه مواقعی است؟
زمان مناسب کوددهی توسط NPK برای گیاهان آپارتمانی با محصولات زراعی متمایز است. گیاهان آپارتمانی را بدون محدودیت میتوان با این کود در تمامی فصول سال و در هر زمان پوشش داد. ولی برای محصولات زراعی بهتر است، دوره کوددهی به اواخر اسفند واگذار گردد و تا اواخر تابستان نیز ادامه یابد.
2. شکل صحیح استفاده از کود NPK به چه صورت است؟
شکل صحیح استفاده از کود NPK بسته به نوع گیاهانتان متغیر است. برای نمونه جهت کوددهی محصولات زراعی بهتر است از پخش سطحی، برای گلهای آپارتمانی به روش محلولپاشی و برای محصولات گلخانهای به طریق کودآبیاری و همچنین بهمنظور پوشش درختان کودچال را انتخاب نمایید، زیرا بهترین و بهینهترین روش هستند.
3. عناصر جانبی موجود در کود NPK چه مواردی هستند؟
به جر عناصر اصلی ازت، فسفر و پتاس که در تمامی انواع کود NPK موجود میباشند برای تکمیل فرایند کوددهی از عناصر جانبی مانند مس، منگنز، روی، آهن و منیزیم نیز به مقدار محدود استفاده میشود. این امر باهدف بهینهسازی سطح کیفی این کود صورت میگیرد.
4. پراستفادهترین کودهای شیمیایی کدام موارد هستند؟
کودها در حالت کلی به سه دسته کودهای شیمیایی، کود آلی و کود بیولوژیک دستهبندی میشوند. در میان انواع کود شیمیایی که شامل کودهای ازته، فسفات و پتاس است، کود NPK به دلیل بهرهمندی از ترکیبات و خواص دیگر کودهای شیمیایی پرمصرفتر است. این موضوع فقط در ایران مطرح نبوده، بلکه در سراسر جهان کود NPK را محبوبترین نمونه موجود میدانند.
5. آیا برای درمان آفت و بیماری قارچی استفاده از کود NPK مناسب است؟
کود NPK مانع بروز بیماری و آفت در گیاه میشود، اما برای دفع این عوارض استفاده از این کود کار چندان مناسبی نیست. در این زمان بهتر بوده، ابتدا علت مشکل بررسی و با راه کارهای اصولی بیماری برطرف گردد. سپس برای تقویت رشد و باروری گیاه از کود NPK استفاده شود.