کود مناسب برای درخت خرمالو

درخت خرمالو با نام علمی (Diospyros kaki) یکی از مقاوم‌ترین درختانی است که می‌تواند در اکثر شرایط محیطی به رشد خود ادامه دهد و میوه‌های لذیذی تولید کند. البته برای رشد بهتر محصولات نیاز دارد که در زمان‌های مشخص با استفاده از کودهای غنی تغذیه شود. خرمالو به مواد غذایی کمی نیاز دارد و در مناطقی که کود گیاهی در دسترس است به کود شیمیایی نیاز نخواهد بود؛ ولی در صورت عدم وجود کود گیاهی، می‌توان از ترکیبی از کودهای شیمیایی N-P-K استفاده نمود؛ همچنین در کنار این عناصر، درخت خرمالو به عناصر ریزمغذی مانند آهن، منگنز، روی و مس هم نیاز دارد.

عنصر نیتروژن برای تولید اسیدهای آمینه و پروتئین لازم است و مهم‌ترین عامل رشد محسوب می‌شود. فسفر در تلقیح گل‌ها و رشد ریشه، انتقال انرژی و همچنین تنظیم خواص ژنتیکی گیاه نقش دارد. پتاسیم، افزایش مقاومت گیاه در برابر کم‌آبی و خطر سرمازدگی و آفات و بیماری، کنترل شدت نور و افزایش عمل فتوسنتز و افزایش کیفیت و خاصیت انبارداری را فراهم می‌کند.

آهن (Fe) در تولید مولکول کلروفیل و همچنین فعالیت‌های انتقال انرژی نقش دارد. همچنین یکی از دلایل کم‌رنگ بودن میوه خرمالو، کمبود عنصر آهن است که با مصرف کود آهن رفع می‌شود. منگنز (Mn) هم می‌تواند به متابولیسم نیتروژن و کربوهیدرات‌ها در گیاه؛ نیز فرایند احیاء نیترات، افزایش جوانه‌زنی، رسیدگی سریع محصول درختان میوه کمک نماید. روی (Zn) عنصر مهمی در فعالیت بسیاری از آنزیم‌ها از جمله ایندول اسید (عامل رشد تریپتوفان) می‌باشد. مس (Cu) هم در تولید کلروپلاست و فعالیت‌های آنزیمی و همچنین واکنش‌های انتقال الکترون سهیم است.

بهترین نوع کود برای درخت خرمالو

کودها نقش مهمی در بهبود محصول خرمالو یا هر محصول کشاورزی دیگری دارند. استفاده از کودهای مناسب باعث افزایش تولید، بهبود کیفیت محصول و بهبود عملکرد گیاهان می‌شود. برای کوددهی درخت خرمالو می‌توان از هر دو نوع کود آلی و شیمیایی استفاده کرد. انتخاب یک کود متعادل مانند کود سه بیست، می‌تواند بهترین گزینه برای کوددهی درخت خرمالو باشد. کودهای آلی مانند کودهای کمپوست و کودهای سبز نیز علاوه بر تأمین عناصر غذایی، ساختار خاک را بهبود داده و تغذیه ریشه‌های خرمالو را بهبود می‌بخشند.

بهترین زمان کوددهی درخت خرمالو

کارشناسان معتقدند که تغذیه درخت خرمالو در زمان کاشت ضروری نیست و کود دادن به درختان خرمالو در زمان قراردادن آنها در خاک به دلیل حساسیت درخت توصیه نمی‌شود. تغذیه خرمالو باید چند سال بعد شروع شود. برخی از کارشناسان تغذیه درخت خرمالو را تنها در صورتی توصیه می‌کنند که‌برگ‌های بالغ آن رنگ‌پریده باشد یا رشد ساقه‌ها کم باشد. برخی دیگر کود دادن به درختان خرمالو را از همان ابتدا توصیه می‌کنند. به‌هیچ‌وجه نباید در عمل کوددهی درخت خرمالو زیاده‌روی کرد؛ زیرا با انجام این کار ممکن است درخت دچار شوک شود و مقاومت خود را از دست بدهد.

نحوه تشخیص و انتخاب بهترین کود برای درخت خرمالو

استفاده صحیح از کودها نیازمند دانش و تجربه مناسب است. برای بهره‌برداری بهینه از کودها برای درخت خرمالو، توصیه می‌شود با کشاورزان محلی یا متخصصان کشاورزی مشورت کنید و به شرایط خاص مزرعه و نیازهای گیاه خرمالو نیز توجه کنید. نوع و نسبت مناسب کودهای شیمیایی بر اساس تجربه، شرایط محلی، سن درخت و از همه مهم‌تر فصلی که در آن کوددهی انجام می‌شود، باید انتخاب شود.

انتخاب کود مناسب در مراحل مختلف درخت خرمالو

کود حیوانی برای خرمالو: کود حیوانی علاوه بر تأمین مواد موردنیاز گیاه، دارای خواص بی‌نظیری برای خاک مانند افزایش نفوذپذیری و نگهداری آب، بالابردن، PH هوادهی و همچنین افزایش فعالیت بیولوژیکی خاک هست. این کودها عبارت‌اند از:

کود مرغی برای درخت خرمالو: کود مرغی به جهت ارزش بالای تغذیه‌ای برای درخت خرمالو بسیار مفید است و موجب باردهی بیشتر آن می‌شود.
کود ماهی برای خرمالو: کود ماهی به علت میزان ازت و فسفر بالاتری که نسبت به دیگر کودهای حیوانی (مرغی یا دامی) دارند در زمین‌های زراعی و باغات بسیار کارآمد و مفید می‌باشند.

بهترین کود برای رشد درخت خرمالو: کودهای بسیار غنی از نیتروژن باعث رشد غیرطبیعی درخت و ریزش میوه‌های نارس می‌شود. کود هیومیک اسید به همراه کود سه بیست بر روی ریشه‌زایی و افزایش شدید رشد و باروری درخت خرمالو به‌شدت تأثیرگذار است. از این کود در اواخر زمستان و به‌صورت آب آبیاری استفاده کنید توجه داشته باشد مصرف این کودها برای یک‌بار در سال کافی است.

بهترین کود برای درشت‌شدن و افزایش کیفیت میوه خرمالو: مصرف کودهای پتاس بالا برای افزایش کیفیت میوه خرمالو توصیه می‌شود. این کودها همراه آب آبیاری استفاده می‌شوند.

شیوه کوددهی درخت خرمالو

برخی از باغداران معتقدند که تغذیه خرمالو باید فقط یک‌بار در سال انجام شود، یا در اواخر زمستان یا در اوایل بهار. برخی دیگر معتقدند که تغذیه درخت خرمالو باید در طول فصل رشد بهار و همچنین در طول تابستان انجام شود. به همین دلیل، ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشید تا زمانی که آنچه را که برای درختانتان مفید است، بیابید؛ بنابراین باتوجه‌به زمان و نوع کود، روش کوددهی نیز متفاوت خواهد بود.

کودهای بسیار غنی از نیتروژن باعث رشد غیرطبیعی درخت و ریزش میوه‌های نارس می‌شود. پس می‌توان یک کود متعادل شیمیایی مانند کود 20-20-20 که دارای مقادیر مساوی نیتروژن، فسفات و پتاس محلول باشد، انتخاب کرد. سپس یک‌لایه کود یکنواخت را در زیر سایبان در اطراف پایه درخت پخش نمود؛ همچنین می‌توان به کمک یک بیل کود را با خاک سطحی مخلوط کرد.

بعد از آن، باید خاک اطراف درخت را با یک قوطی آبیاری یا شلنگ باغچه به طور عمیق آبیاری کرد تا کود به عمق ریشه‌ها برسد و در آنجا جذب شود.
درختان خرمالو نسبت به خاک و آب بسیار مقاوم هستند و در طیف وسیعی از انواع خاک، از جمله خاک شنی یا رسی رشد می‌کنند، به جز خاکی که محتوای نمک بالایی دارد. آنها در خاک لومی و با زهکشی خوب با PH متوسط حدود 7 رشد می‌کنند.

درحالی‌که این درختان می‌توانند در دوره‌های خشکسالی زنده بمانند؛ اما با آبیاری مداوم میوه‌هایی باکیفیت بالاتر تولید می‌کنند. پس به هنگام آبیاری، به اندازهای آبیاری کنید که خاک دائماً مرطوب باشد، اما خیس نباشد. این اندازه در برخی مناطق می‌تواند به معنای آبیاری تا 3 بار در هفته هم باشد. می‌توانید از آبیاری تحت‌فشار استفاده کنید. ازآنجاکه درخت خرمالو ریشه‌های عمیقی دارد، آبیاری قطره‌ای کمک می‌کند آب به‌آرامی و در طول چند ساعت به زمین نفوذ کند.

عده‌ای هم از کودهای حیوانی به روش چال کود استفاده می‌کنند. به جرات می‌توان گفت یکی از قدیمی‌ترین روش‌های کوددهی در باغات، کوددهی به‌صورت چال کود است. در این روش کوددهی بعد از خزان کامل و به حداقل رسیدن فعالیت درختان و نهال‌ها مخصوصاً در قسمت ریشه، در قسمت انتهای سایه‌انداز درختان با حفر یک چاله با عمق متناسب با نوع درختان، عمق ریشه و چیدمان خاک نسبت به استفاده از مواد کودی در چال کود اقدام می‌شود.

نکات مهم در هنگام کود دهی درخت خرمالو

• بسیاری از ارقام درختان خرمالو روی پایه‌هایی که گیاهان بومی هستند رشد می‌کنند، بنابراین برای رشد به کمک زیادی نیاز ندارند.
• تغذیه خرمالو همیشه ضروری نیست. درختان می‌توانند به کود بسیار حساس باشند. در واقع، کود اضافی خرمالو علت اصلی ریزش برگ است.
• قوانین کوددهی درختان خرمالو با قوانین سایر درختان میوه کمی متفاوت است و کارشناسان در موردنیاز به کود خرمالو اختلاف‌نظر دارند، پس کود را مطابق با نیاز تغذیه‌ای درخت، بر اساس قدرت و عملکرد آن تنظیم کنید.

سؤالات متداول

1. علت خشک‌شدن درخت خرمالو چیست؟
مشکلات خرمالو ممکن است شامل خشک‌شدن درخت خرمالو، ریزش گل‌های خرمالو یا زردشدن برگ‌های خرمالو باشد. گاهی اوقات این مشکلات به‌راحتی برطرف می‌شوند، اما در موارد دیگر، این مشکلات نتیجه فرایندهای طبیعی گیاه است. برخی از شرایط حتی ممکن است ناشی از شرایط آب‌وهوایی باشد که در آن خرمالو رشد می‌کند. با آبیاری منظم و صحیح و همچنین استفاده از کود مورداستفاده برای خرمالو می‌توانید از وقوع این مشکلات جلوگیری کرده و مقاومت گیاه خود را در برابر کم‌آبی و شرایط نامتعادل آب‌وهوایی افزایش دهید.

2. چرا میوه‌های درخت خرمالو می‌ریزند؟

ریزش میوه‌های تازه درخت خرمالو در بهار به دلیل بیماری یا آفت نیست. چون درخت خرمالو به مقدار زیاد گل می‌دهد، اگر شرایط مساعد باشد، همه گل‌ها به میوه تبدیل می‌شوند. پس از تبدیل گل به میوه، اگر درخت توانایی نگهداری و تغذیه میوه‌ها را نداشته باشد، میوه‌ها می‌ریزند. اما درختی که خوب تقویت شده باشد، ریزش میوه کمتری در بهار دارد. درخت مقدار میوه‌های را که می‌تواند تغذیه کند را نگه می‌دارد و مابقی می‌ریزند.

3. آیا درخت خرمالو نیاز به هرس دارد؟

بله، هرس فرم دهی و سر برداری را باید از سال دوم و طی دو سه سال انجام دهید. توجه کنید که شاخه‌های یک‌ساله خرمالو میوه می‌دهند. در فصل خزان اگر می‌خواهید هرسی انجام دهید، شاخه سال قبلی که محل تولید میوه است را نبرید.

4. خاک مناسب برای کاشت خرمالو چه شرایطی باید داشته باشد؟

درختان خرمالو بسیار مقاوم هستند و در طیف وسیعی از انواع خاک مانند خاک شنی یا رسی رشد می‌کنند، به جز خاکی که محتوای نمک بالایی دارد. آنها در خاک لومی و با زهکشی خوب با PH متوسط حدود 7 رشد می‌کنند. لازم به ذکر است که خاک‌های شور را می‌توان با کود ضدشوری اصلاح نمود و شرایط کشت خرمالو را فراهم کرد.

5.آبیاری درخت خرمالو به چه شکل انجام می‌شود؟

درخت خرمالو نیاز آبی نسبتاً بالایی دارد. این گیاه به خشکی حساس است و به‌خصوص در هوای گرم، نیاز آبیاری بیشتری دارد و باید آبیاری منظم انجام شود. البته لازم به ذکر است، آبیاری بیش از حد باعث می‌شود که ریشه دچار کمبود اکسیژن شده و بارزترین علامت غرقابی، ریزش میوه‌های درخت است. آبیاری در فصل بهار کمتر و در تابستان بیشتر است.